Sayıştay’ın Giresun Belediyesi'nde 2021 yılına ilişkin yapmış olduğu denetimler sonucunda ön plana çıkan bazı usulsüzlükleri konu olan yazı dizimizin ilkinde B. Diğer Bulgular başlığı altındaki 2. Bulgu olan “Belediye Taşınmazlarının Ecrimisil Karşılığı İşgalcilere Kullandırılmaya Devam Edilmesi ve Ecrimisil Gelirlerinin Takip ve Tahsil Edilmemesi” tespitini ele alacağız.
Sayıştay’ın 2021 senesine ait yaptığı denetimlerde tespit edilen usulsüzlükler içerisinde “Belediye Taşınmazlarının Ecrimisil Karşılığı İşgalcilere Kullandırılmaya Devam Edilmesi ve Ecrimisil Gelirlerinin Takip ve Tahsil Edilmemesi” bulgusu ön plana çıkıyor.
Sayıştaş yayınladığı raporunda; “2886 sayılı Devlet İhale Kanun’un "Ecrimisil ve tahliye" başlıklı 75’inci maddesinde devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malların gerçek ve tüzel kişilerce işgali üzerine fuzuli şagilden ecrimisil isteneceği, ayrıca işgal edilen taşınmaz malın idarenin talebi üzerine bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek idareye teslim edileceği belirtilmiş, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 15’inci maddesinde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75’inci maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.” ibaresi ile açıklık getirerek;
Giresun Belediyesi’ne ait 2021 yılı düzenlilik denetim raporu kapsamında yapılan incelemeler sonucunda, 31 Aralık 2021 tarihi itibari ile belediyenin mülkiyetinde olan 149 adet taşınmazın işgal edildiği, Giresun Belediyesi tarafından bu yerlerin işgalinin sonlandırılmasına dair herhangi bir işlem başlatılmadığı, bunun yerine ilgili yasalara aykırı biçimde aylık ecrimisil bedeli karşılığında söz konusu taşınmazların işgaline göz yumulduğu, bir nevi kiralama modeliyle bu yerlerin usulsüz biçimde kullandırılmaya devam edilmesi ile işgale süreklilik kazandırıldığı tespit edildi.
Oysaki yasalara göre; belediyelerin mülkiyetinde olan ve bağımsız kullanıma müsait bu taşınmazların, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında kiraya verilmesi gerekmektedir.
Ecrimisil’in bir kiralama yöntemi olmadığının vurgulandığı raporda, ecrimisil’in kamuya ait taşınmaz malların işgali ve bu işgalin tespiti sonucunda önceki kullanıma dair bir tazminat bedeli olduğu belirtilirken, “2886 sayılı kanunun 75’inci maddesinin dördüncü fıkrasında da belirtildiği üzere, işgal edilen taşınmaz mal için mülki amire talepte bulunulması ve mülki amirce söz konusu taşınmazın 15 gün içinde tahliye ettirilmesi gerekmektedir. Aksi bir durum, yani işgal eden kişinin ödemesi için tespit edilen ecrimisil bedelinin kira ödemesi gibi ileriye doğru devam ettirilmesi, 2886 sayılı Kanun’un her türlü satış ve kiralama gibi hususlarda ihale yoluna gidilmesi gerektiğini ifade eden amir hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.” ifadelerine yer verildi.
Ayrıca, bu işgaller neticesinde tahakkuk ettirilen ecrimisil alacakların uygun biçimde takip ve tahsil edilmediğinden dolayı tahsilatların düşük düzeyde kaldığı tespit edildi. Buna göre; 2021 yılı ve öncesine ait toplam 2.980.221,12 TL’lik ecrimisil alacağının, yalnızca 1.618.936,74 TL’sinin tahsil edildiği, kalan 1.361.284,38 TL’nin 2022 yılına devrettiği ve dolayısıyla tahsilat oranının da %54,31 düzeyinde gerçekleştiği belirtildi.
Tespit edilen bu usulsüzlüklere istinaden Giresun Belediyesi’nin; “işgaliye sözleşmeleriyle kullanıma verilen taşınmazların vasıfları itibariyle incelenip değerlendirileceği, bu suretle kiraya verilecek olanlar için 2886 Sayılı Kanun gereğince ihaleye çıkılacağı ve işgal için belirlenen ecrimisil gelirlerinin ise takip ve tahsil edilmesine titizlikle dikkat edileceği” şeklinde cevap verdiği belirtildi.
Ancak raporda, bu usulsüzlüklerin 2018, 2019 yılı Sayıştay Denetim Raporlarında da yer almasına rağmen halen gereğinin yapılmadığına dikkat çekildi.
Konuyla ilgili nihai olarak Sayıştay raporunda; söz konusu taşınmazların tahliyelerinin sağlanması, bunlardan kiralanabilir nitelikte olanların 2886 sayılı Kanun çerçevesinde yapılacak ihaleyle kiraya verilmesi; ayrıca hali hazırda devam eden işgaller için tahakkuk kaydı yapılan ecrimisil tutarlarının takip ve tahsili için acilen önlem alınması gerektiği belirtildi.
Şimdi cevabı merak edilen sorular; Giresun Belediyesi 2021 yılı Sayıştay Denetim Raporu’nda tespit edilen usulsüzlüğe konu olan bu taşınmazların nereler olduğu, tahliyelerin ne zaman gerçekleştirileceği, bunlardan kiralamaya uygun nitelikte olanların kamu yararı gözetilerek yasalara uygun ve şeffaf biçimde ne zaman ihale edileceği.
